Ηπατίτιδα Β

Η ηπατίτιδα Β είναι μια λοιμώδης και φλεγμονώδης ασθένεια του ήπατος η οποία οφείλεται στον ιό της ηπατίτιδας B (γνωστός και ως HBV), ο οποίος είναι ένας ιός με γενετικό υλικό DNA. Ο ιός μεταδίδεται με την έκθεση σε μολυσμένο αίμα ή σε άλλα βιολογικά υγρά, όπως κατά τη σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη. Μπορεί να μεταδοθεί από τη μητέρα στο παιδί κατά την διάρκεια του τοκετού. Επίσης μπορεί να μεταδοθεί μέσω χρήσης προσωπικών αντικείμενων άλλων (όπως ξυραφάκι, οδοντόβουρτσα, νυχοκόπτης, σκουλαρίκια) και με μετάγγιση αίματος. Μια άλλη μορφή μετάδοσης είναι με τρύπημα από μολυσμένη βελόνα ή με πλημμελή αποστείρωση ιατρικού και παραϊατρικού εξοπλισμού(βελονισμού, εφαρμογής τατουάζ, τρυπήματος των αυτιών, ενδοφλέβια χρήση ουσιών κ.ά)

7 στους 10 ενήλικες που θα προσβληθούν από τον ιό της ηπατίτιδας Β, τον εκριζώνουν υποκλινικά χωρίς να εμφανίσουν ίκτερο. 3 στους 10 ενήλικες θα εμφανίσουν οξεία ικτερική ηπατίτιδα,. Ένας στους 20 θα μεταπέσει σε χρονιότητα, σε αντίθεση με τα παιδιά όπου 9 στα 10 θα μεταπέσουν σε χρόνια ηπατίτιδα Β.

Ποιά είναι τα συμπτώματα της ηπατίτιδας Β;

Όταν ένα άτομο προσβληθεί από τον ιό της ηπατίτιδας Β μπορεί να είναι εντελώς ασυμπτωματικό. Σε περίπτωση που εμφανίσει συμπτώματα αυτά είναι παρόμοια με αυτά της γρίπης όπως αδυναμία, κεφαλαλγία, μυοσκελετικά άλγη και ανορεξία. Κάποιοι μπορεί να εμφανίσουν ήπιο άλγος στο δεξί υποχόνδριο και ίκτερο (κιτρίνισμα του δέρματος και των επιπεφυκότων των ματιών).

Περίπου ένας στους 20 ενήλικες που θα προσβληθεί από τον ιό της ηπατίτιδας Β καταλήγει σε αδυναμία εκρίζωσης του ιού, δηλαδή καταλήγει να μεταπέσει σε χρόνια ηπατίτιδα Β.. Οι περισσότεροι φορείς του ιού της ηπατίτιδας Β δεν έχουν συμπτώματα. Όμως με την πάροδο του χρόνου η λοίμωξη λόγω χρόνιας φλεγμονώδους δραστηριότητας επηρεάζει τη λειτουργικότητα του ήπατος, το οποίο μποει να οδηγηθεί σε μια κατάσταση που ονομάζεται κίρρωση.

Όταν η κίρρωση εγκατασταθεί και υπερβεί τα όρια των δυνατοτήτων αντιρρόπησης του οργανισμού τότε μπορεί να εμφανιστούν:

Ασκίτης, συλλογή υγρού δηλαδή στην κοιλιά,
Οισοφαγικοί κιρσοί, διάταση δηλαδή του φλεβικού δικτύου του οισοφάγου,
Αιμορραγική διάθεση με εμφάνιση μωλώπων, επίσταξης ή ουλορραγίας,
Ηπατική εγκεφαλοπάθεια με αναστροφή του ρυθμού του ύπνου, σύγχυση, αποπροσανατολισμό, έκπτωση του επιπέδου συνείδησης ακόμη και κώμα.

Βέβαια πρέπει να αναφερθεί πως στο κιρρωτικό ήπαρ υπάρχει πάντα αυξημένος κίνδυνος ανάπτυξης ηπατοκυτταρικού καρκίνου.

Η διάγνωση της ηπατίτιδας Β γίνεται με τη λήψη του ιστορικού, την κλινική εξέταση, αιματολογικές εξετάσεις, βιοψία ήπατος, και απεικονιστικές εξετάσεις.

Οι αιματολογικές εξετάσεις περιλαμβάνουν βιοχημικό έλεγχο, ηπατικά ένζυμα, ιολογικό έλεγχο, αντισώματα και μέτρηση του DNA του ιού της ηπατίτιδας Β.

Στην εικόνα παρακάτω φαίνεται πότε ακριβώς ανεβαίνουν οι δείκτες της ηπατίτιδας Β, ανάλογα με την φάση επώασης, την οξεία και τη χρόνια φάση της νόσου.

Ο απεικονιστικός έλεγχος περιλαμβάνει υπέρηχο ήπατος κάθε 6 μήνες ώστε να απεικονισθεί τυχόν ύπαρξη καρκίνου του ήπατος.

Η βιοψία ήπατος απαιτείται για τον έλεγχο της ίνωσης και της κίρρωσης του ήπατος, εφόσον τα κλινικά, εργαστηριακά και ακτινολογικά ευρήματα θέτουν την υποψία κίρρωσης του ήπατος.

Πώς θεραπεύεται η ηπατίτιδα Β;

Υπάρχουν θεραπείες για τα άτομα που πάσχουν από χρόνια ηπατίτιδα Β. Η επιλογή της θεραπείας εξαρτάται από συνεκτίμηση παραγόντων όπως το ιικό φορτίο, η ηλικία, η φλεγμονώδης δραστηριότητα, ο βαθμός ίνωσης του ήπατος, η συνθετική του λειτουργία και η απώλεια της αντιρρόπησης εφόσον συνυπάρχει κίρρωση. Για τα άτομα λοιπόν που πάσχουν από χρόνια ηπατίτιδα Β η αγωγή περιλαμβάνει:

Φάρμακα έναντι του ιού,
Μεταμόσχευση ήπατος στην μη αντιρροπούμενη κίρρωση όπου ο ασθενής χρειάζεται νέο ήπαρ για να επιβιώσει. Μεταμόσχευση μπορεί να χρειάζεται και στην περίπτωση όπου εξαιτίας του ιού, εμφανίστηκε καρκίνος στο ήπαρ.
Σε όλους τους ασθενείς με κίρρωση (οποιασδήποτε αιτιολογίας) καθώς και σε αρκετές ομάδες ασθενών με χρόνια ηπατίτιδα Β χωρίς κίρρωση, πρέπει κάθε 6 μήνες να ελέγχεται το ήπαρ με υπερηχογράφημα ή άλλη εξέταση απικόνισης, ώστε να εντοπιστεί εγκαίρως οποιαδήποτε εστία ανάπτυξης καρκίνου.

Υπάρχει κάτι που μπορώ να κάνω για να προστατεύσω το ήπαρ μου εάν πάσχω από ηπατίτιδα Β;

Εάν πάσχετε από οξεία ηπατίτιδα Β θα πρέπει:

Να αναπαυθείτε,
Να αποφεύγετε το αλκοόλ,
Να ενημερώνετε τον γιατρό σας πριν από τη λήψη οποιουδήποτε φαρμάκου ή παραφαρμακευτικού σκευάσματος,
Να παρακολουθείστε στενά από γιατρό ειδικό στις παθήσεις του ήπατος. Εάν κριθεί απαραίτητο ενδέχεται να λάβετε ειδική αγωγή έναντι του ιού (εμφάνιση σημείων ηπατικής ανεπάρκειας, ανοσοκαταστολή, παρουσία άλλης ηπατικής νόσου),

Εάν διαπιστωθεί ότι πάσχετε από χρόνια ηπατίτιδα Β θα πρέπει:

Να αποφεύγετε το αλκοόλ,
Να ενημερώνετε τον γιατρό σας πριν από τη λήψη οποιουδήποτε φαρμάκου ή παραφαρμακευτικού σκευάσματος,
Να εμβολιαστείτε έναντι του ιού της ηπατίτιδας Α, καθώς και έναντι άλλων ασθενειών όπως η γρίπη και η πνευμονιοκοκκική πνευμονία,
Να παρακολουθείστε στενά από γιατρό ειδικό στις παθήσεις του ήπατος.

Πώς μπορώ να αποτρέψω τη μετάδοση του ιού σε άλλους ανθρώπους;

Μπορείτε να μειώσετε τις πιθανότητες εξάπλωσης της ηπατίτιδας Β εάν:

Χρησιμοποιείτε μέτρα προστασίας έναντι των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων κατά τη σεξουαλική επαφή,
Ενημερώνετε τους σεξουαλικούς σας συντρόφους και συγκατοίκους ότι είστε φορέας του ιού,
Δεν μοιράζεστε ξυράφια, οδοντόβουρτσες ή οτιδήποτε μπορεί να φέρει έστω και μικροσκοπική ποσότητα σωματικών υγρών όπως αίμα στην επιφάνειά του,
Δεν μοιράζεστε βελόνες ή σύριγγες,
Εάν έχετε κάποια πληγή στο δέρμα σας από κάποιο τραυματισμό, καλύψτε την με επιδεσμικό υλικό,
Βεβαιωθείτε ότι η οικογένεια και το στενό σας περιβάλλον έχει ελεγχθεί για τον ιό της ηπατίτιδας Β και έχει εμβολιαστεί έναντι αυτού του ιού,
Εάν είστε φορέας του ιού και για κάποιο λόγο αιμορραγήσετε, καθαρίστε καλά την επιφάνεια που λερώσατε με αλκοολούχο διάλυμα ή μίγμα χλωριούχου λευκαντικού και νερού.

Τί γίνεται εάν είμαι γυναίκα φορέας του ιού και επιθυμώ να τεκνοποιήσω;

Εάν είστε γυναίκα φορέας του ιού της ηπατίτιδας Β και θέλετε να τεκνοποιήσετε, θα πρέπει οπωσδήποτε να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας. Εάν δεν βρίσκεστε ήδη σε αγωγή, ενδεχομένως να ξεκινήσετε κάποια. Η αναγκαιότητα έναρξης της αγωγής και η αγωγή, εξαρτώνται από το ιικό φορτίο κατά το δεύτερο τρίμηνο της κύησης, την κατάσταση του ήπατος, το ιστορικό μετάδοσης του ιού σε προηγούμενο τοκετό, την προοπτική θηλασμού και την επιθυμία προγραμματισμού και άλλης εγκυμοσύνης στο άμεσο μέλλον.

Λόγω της σχεδόν βέβαιης μετάδοσης του ιού από τη μητέρα προς το νεογνό, λαμβάνονται κάποια μέτρα προφύλαξης του νεογνού αμέσως μετά τον τοκετό. Αυτά περιλαμβάνουν τη χορήγηση ανοσοσφαιρίνης (αντισωμάτων) εντός ωρών από τη γέννηση του νεογνού και την άμεση έναρξη του εμβολιασμού του έναντι της ηπατίτιδας Β. Σε χρονικό διάστημα μεταξύ 9 και 18 μηνών από τον τοκετό, μια αιματολογική εξέταση θα δείξει εάν το νεογνό έχει τελικά προσβληθεί από τον ιό.

Πώς θα είναι η ζωή μου εάν πάσχω από χρόνια ηπατίτιδα Β;

Τα άτομα με χρόνια ηπατίτιδα Β ζούνε μία φυσιολογική ζωή. Είναι όμως απαραίτητο να παρακολουθούνται στενά από τον γιατρό τους ώστε να λάβουν αγωγή μόλις ο τακτικός τους έλεγχος δείξει ότι η λοίμωξη από τον ιό βρίσκεται σε φάση ευαίσθητη στη θεραπεία και προτού δημιουργηθούν σημαντικές βλάβες στο ήπαρ. Επίσης, τόσο τα άτομα που πάσχουν από χρόνια ηπατίτιδα Β, όσο και το στενό τους περιβάλλον, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι:

Η αγκαλιά και το φιλί δεν αποτελούν μέσο μετάδοσης του ιού,
Μπορούν να μοιράζονται πιρούνια, κουτάλια, πιάτα και ποτήρια,
Τα άτομα με χρόνια ηπατίτιδα Β δεν πειράζει να βήξουν ή να φταρνιστούν όταν βρίσκονται κοντά σε άλλα άτομα,
Οι μητέρες με χρόνια λοίμωξη από τον ιό της ηπατίτιδας Β επιτρέπεται να θηλάζουν, αρκεί να μη λαμβάνουν ταυτόχρονα φαρμακευτική αγωγή έναντι του ιού.