Έλκος

Έλκος στομάχου ή δωδεκαδακτύλου (πεπτικό)

Το έλκος είναι νόσημα του στομάχου – δωδεκαδακτύλου, που χαρακτηρίζεται από βαθιές διαβρώσεις (πληγές) του βλεννογόνου (εσωτερικού τοιχώματος) των οργάνων αυτών.

Τα δωδεκαδακτυλικά έλκη εντοπίζονται στο δωδεκαδάκτυλο ενώ τα γαστρικά έλκη στο στομάχι. Τα δωδεκαδακτυλικά έλκη σπάνια αντιπροσωπεύουν κακοήθεια σε αντίθεση με τα έλκη του στομάχου.

 

Αίτια έλκους στομάχου ή δωδεκαδακτύλου

• Λοίμωξη από ένα κοινό βακτηρίδιο που λέγεται Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (Helicobacter pylori) και το οποίο προσβάλλει το ήμισυ των ενηλίκων Ελλήνων
• Μακροχρόνια χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, όπως η ασπιρίνη και η ιβουπροφαίνη
• Περίσσεια του οξέος (υπερέκκριση) στο στομάχι, η οποία μπορεί να είναι κληρονομική, ή να σχετίζεται με τον τρόπο ζωής (άγχος, κάπνισμα) και ορισμένες τροφές
• Κατάθλιψη. Οι ψυχολογικές διαταραχές (άγχος, στρες, κατάθλιψη) μπορούν μέχρι και να διπλασιάσουν τον κίνδυνο πρόκλησης πεπτικού έλκους.
• οίμωξη με το βακτήριο Helicobacter pylori (ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού)
• Σύνδρομο Zollinger-Ellison, μια σπάνια ασθένεια που κάνει το σώμα να παράγει υπερβολικές ποσότητες στομαχικών οξέων

Παράγοντες και συμπεριφορές μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο για την ανάπτυξη έλκους του στομάχου:

• Κάπνισμα
• Συχνή χρήση στεροειδών (όπως αυτά για τη θεραπεία του άσθματος)
• Υπερασβεστιαιμία (υπερπαραγωγή ασβεστίου)
• Οικογενειακό ιστορικό έλκους του στομάχου
• Ηλικία (αν είστε άνω των 50 ετών)
• Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ

 

Συμπτώματα έλκους στομάχου ή δωδεκαδακτύλου

• Κοιλιακός πόνος, συνήθως στην ανώτερη κοιλιακή χώρα (επιγαστραλγία).
• Κοιλιακό φούσκωμα (μετεωρισμός) και αίσθημα πληρότητας που οφείλεται σε συσσώρευση αερίων στο στομάχι
• Κάψιμο, που συχνά μας ξυπνάει τη νύχτα και γίνεται συχνότερα μετά από ένα γεύμα ή ακόμη και ελαφρύ σνακ.
• Η υπερβολική έκκριση σιέλου στο στόμα είναι σύμπτωμα του πεπτικού έλκους και της γαστρίτιδας.
• Ναυτία με ή χωρίς εμετό (Η ναυτία συχνότερα εμφανίζεται πρωινές ώρες).
• Απώλεια της όρεξης και απώλεια βάρους είναι από τα πιο κοινά συμπτώματα του πεπτικού έλκους.

 

Επιπλοκές

Αιματέμεση

Μαύρα κόπρανα ή μέλαινα κένωση είναι συνήθως ένδειξη γαστρορραγίας (αιμορραγίας) (η αιμορραγία μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή του ασθενούς)

Διάτρηση

 

Διάγνωση έλκους στομάχου ή δωδεκαδακτύλου

Λεπτομερές ιστορικό και  κλινική εξέταση είναι απαραίτητα

Σημαντικός είναι ο αποκλεισμός άλλων νοσημάτων με συμπτωματολογία που προσομοιάζει με αυτήν του πεπτικού έλκους (πχ καρδιολογικών νοσημάτων).

Η επιβεβαίωση της διάγνωσης απαιτεί τη διενέργεια γαστροσκόπησης (η λήψη βιοψιών δίνει επιπλέον πληροφορίες)

 

Θεραπεία έλκους στομάχου ή δωδεκαδακτύλου

Η θεραπεία του γαστρικού και δωδεκαδακτυλικού έλκους, εξαρτάται τόσο από την φύση και την αιτία αλλά  και την έκταση του πεπτικού έλκους

Η συντηρητική θεραπεία (φαρμακευτική) στοχεύει στην ανακούφιση από τα συμπτώματα, την επούλωση του έλκους και την πρόληψη των επιπλοκών.

Μείωση της παραγωγής οξέος και βελτίωση των αμυντικών ικανοτήτων του βλεννογόνου του στομάχου είναι οι κύριοι στόχοι.

Σημαντική είναι η εκρίζωση του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού, το οποίο, ανεξαρτήτως της ευθύνης του ή μη για τη δημιουργία του έλκους, πιθανότητα ευθύνεται για τις υποτροπές του έλκους

Φαρμακευτική αγωγή:

• Χορήγηση αντιόξινων
• Χορήγηση ανταγωνιστών Η2 υποδοχέων
• Χορήγηση PPIs

Σε επιπλεγμένα έλκη (αιμορραγούντα που δεν αντιμετωπίζονται ενδοσκοπικά, ή σε διατρήσεις) χειρουργική επέμβαση μπορεί να απαιτηθεί.

Διατροφικές συνήθειες και αποφυγή ερεθιστικών τροφών βοηθούν τόσο στη διάγνω όσο και στην πρόληψη

Μετά τη θεραπεία

• Νέα γαστροσκόπηση, για έλεγχο επούλωσης του έλκους.
• Επανέλεγχο για το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, ώστε να διαπιστωθεί αν εκριζώθηκε το μικρόβιο.