Αχαλασία

Η αχαλασία είναι μια πρωτοπαθής διαταραχή της κινητικότητας του οισοφάγου. Χαρακτηρίζεται από διαταραχή της κινητικότητας των κατώτερων 2/3 του οισοφάγου και του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα (του μυϊκού δακτυλίου που εντοπίζεται στη συμβολή του οισοφάγου με το στομάχι). Φυσιολογικά, κατά την κατάποση ο σφιγκτήρας χαλαρώνει και επιτρέπει την είσοδο τροφών και υγρών εντός του στομάχου. Στην αχαλασία, η χαλάρωση αυτή δεν επιτυγχάνεται και έτσι οι τροφές παραμένουν εγκλωβισμένες στον κατώτερο οισοφάγο. Πρόκειται για σπάνια νόσο που συναντάτε εξίσου στα δύο φύλα και συχνότερα στους ενήλικες

Αίτια αχαλασίας;

Τα ακριβή αίτια της αχαλασίας είναι άγνωστα. Στην αιτιολογία της πάθησης έχουν ενοχοποιηθεί ιογενείς λοιμώξεις, ενώ πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι στην αιτιολογία εμπλέκεται η απώλεια των γαγγλιονικών κυττάρων του μυεντερικού πλέγματος, όσο και η βλάβη των μεταγαγγλιονικών νευρώνων που διευκολύνουν τη χάλαση του ΚΟΣ.

Συμπτώματα αχαλασίας;

• Δυσφορία στο θώρακα από τη διάταση του οισοφάγου κ/ή των τροφών εντός αυτού
• Δυσφαγία (δυσκολία κατάποσης τόσο στερεών όσο και υγρών τροφών (82-100%)
• Οξύ θωρακικό άλγος (17-95%)
• Οπισθοστερνικό καύσος (27-42%)
• Παλινδρόμηση τροφών (56-97%)
• Βήχα με αφρώδη πτύελα
• Απώλεια βάρους λόγω μειωμένης πρόσληψης τροφής (30-91%)

Διάγνωση αχαλασίας;

Τα συμπτώματα της αχαλασίας (δυσκαταποσία, παλινδρόμηση τροφών, οπισθοστερνικό άλγος) δεν είναι τόσο ειδικά για την πάθηση. Για τη διάγνωση απαιτούνται πρόσθετες εξετάσεις ώστε να διαφοροδιαγνωσθεί από άλλες.

Για τη διάγνωση της νόσου χρησιμοποιούνται οι εξής εξετάσεις:

• Βαριούχο γεύμα. Ο ασθενής καλείται να καταπιεί υγρό βάριο και ακολούθως εκτιμάται ακτινοσκοπικά η κίνηση του υγρού μέσω του οισοφάγου
• Γαστροσκόπηση. Το γαστροσκόπιο διέρχεται μέσω του οισοφάγου και αναγνωρίζει πιθανές αλλοιώσεις που πιθανώς να έχουν αναπτυχθεί εντός αυτού.
• Μανομετρία οισοφάγου υψηλής ανάλυσης. Η εξέταση αυτή καταγράφει τη συχνότητα και τη δύναμη των συσπάσεων του σώματος του οισοφάγου καθώς και του ανώτερου και κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα. Στην εξέταση αυτή ένας λεπτός σωλήνας διέρχεται μέσω της μύτης προς τον οισοφάγο και το στόμαχο και καταγράφει τις διάφορες πιέσεις του οισοφάγου κατά την κατάποση.

Θεραπεία αχαλασίας;

Η θεραπεία της αχαλασίας περιλαμβάνει τη χρήση από του στόματος φαρμάκων , ενέσεις βοτουλινικής τοξίνης (Botox) στον κατώτερο οισοφάγο, διαστολές του κατώτερου οισοφάγου ενδοσκοπική ή χειρουργική διάνοιξη του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα (οισοφαγομυοτομή).

Φαρμακευτική αγωγή

Τα πλέον χρησιμοποιούμενα φάρμακα για τη χαλάρωση του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα είναι τα:

Νιτρώδη

Αναστολείς αντλίας ασβεστίου

Τα φάρμακα αυτά όταν χρησιμοποιούνται από μόνα τους προσφέρουν μιας μικρής διάρκειας αποτελεσματικότητα σε πρώιμα στάδια ή σε ασθενείς με αντένδειξη σε πιο επεμβατικές θεραπείες.

Βοτουλινική τοξίνη(Botox)

Από δεκαετίες είναι γνωστή η παραλυτική δράση της τοξίνης του κλωστηριδίου της αλλαντίασης στους σκελετικούς μύες. Η τοξίνη αυτή εγχύεται μέσω γαστροσκόπησης στον κατώτερο οισοφαγικό σφιγκτήρα και αποτελεί μια εναλλακτική θεραπεία χαλάρωσης του σφιγκτήρα η οποία δεν απαιτεί νοσηλεία.

Διάφορες μελέτες αναφέρουν αρχικά ποσοστά επιτυχίας 75%-100% (μέ­σο ποσοστό 85%). Μετά από εξάμηνη παρακολούθηση, μόνο 60%των ασθε­νών παρέμειναν ελεύθεροι συμπτωμάτων. Οι περισσότεροι από αυτούς χρειάσθηκαν επαναθεραπεία για να διατηρηθεί το αποτέλεσμα, ενώ μετά ένα χρόνο μόνο τα 2/3 αυτών παρέμειναν ασυμπτωματικοί.

Διαστολές με μπαλόνι

Η μέθοδος αυτή αποτελεί μια γρήγορη, φθηνή, εναλλακτική λύση αντιμετώπισης της αχαλασίας και απαιτείται μιας μικρής χρονικής διάρκεια μόνο, παραμονή στο νοσοκομείο. Ενώ ο ασθενής βρίσκεται σε κατάσταση μέθης), ο γαστρεντερολόγος εισάγει μέσω του οισοφάγου ένα ειδικό μπαλόνι, το οποίο φουσκώνει με σκοπό την ελεγχόμενη ρήξη των λείων μυϊκών ινών, έχει σαν αποτέλεσμα την άρση της λειτουργικής στένωσης σε αχαλασικούς ασθενείς. Αποτελεί την παλαιότερη θεραπευτική μέθοδο. Σε μερικούς ασθενείς δυνατό να χρειασθούν επαναληπτικές διανοίξεις του σφιγκτήρα για τη βελτίωση της συμπτωματολογίας, ενώ είναι πιθανό να επαναλαμβάνεται κάθε λίγα χρόνια για να επιτευχθεί μακροχρόνια θεραπεία (75% αποτελεσματικότητα στη βελτίωση της συμπτωματολογίας).

Η επέμβαση αυτή συνοδεύεται από 5% κίνδυνο διάτρησης του οισοφάγου. Στο 50% απαιτείται χειρουργική διόρθωση της ρήξης του οισοφάγου.

Οισοφαγομυοτομή

Αποτελεί την πιο αποτελεσματική και μακροχρόνιας διάρκειας θεραπεία της αχαλασίας. Η επέμβαση αυτή μπορεί να γίνει είτε χειρουργικά (μυοτομή Heller), είτε ενδοσκοπικά (POEM – per oral endoscopic myotomy – δια του στόματος ενδοσκοπική μυοτομή).

Ανεξαρτήτως της επέμβασης που εφαρμόζεται, ορισμένοι συνιστούν τη μακροχρόνια λήψη φαρμακευτικής αγωγής για αποφυγή γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.