Κιρσοί οισοφάγου

Ως κιρσοί ορίζονται διατάσεις υποβεννογόνιων φλεβών στα πλαίσια διαφόρων νοσημάτων του πεπτικού με συνηθέστερο την κίρρωση που προκαλούν πυλαία υπέρταση.

 Οι κιρσοί μπορεί να εμφανίζονται σχεδόν σε οποιοδήποτε σημείο του πεπτικού με συνηθέστερες εντοπίσεις τον οισοφάγο και το στόμαχο. Η σοβαρότερη επιπλοκή των κιρσών, και δυνητικά επικίνδυνη για τη ζωή, είναι η αιμορραγία αυτών (κιρσορραγία).

Πως δημιουργούνται οι κιρσοί

Σε ύπαρξη πυλαίας υπέρτασης, δημιουργούνται “αναστομώσεις”, δηλαδή παθολογικές επικοινωνίες, ανάμεσα στους κλάδους της πυλαίας και της συστηματικής κυκλοφορίας. Συχνότερη θέση τέτοιων αναστομώσεων είναι η περιοχή του οισοφάγου και του θόλου του στομάχου, με αποτέλεσμα τη δημιουργία διογκωμένων φλεβών (κιρσών).

Το πιο συχνό αίτιο είναι η πυλαία υπέρταση, (η αύξηση της πίεσης στην πυλαία φλέβα). Το 50% των ασθενών με κίρρωση του ήπατος αναπτύσσει κιρσούς οισοφάγου. Τελικά το 1/3 των ασθενών με κιρσούς του οισοφάγου, θα εκδηλώσουν κιρσορραγία, με σημαντικά ποσοστά θνητότητας.

Παράγοντες κινδύνου αιμορραγίας των κιρσών του οισοφάγου, θεωρούνται: το μεγάλο μέγεθος των κιρσών, η σοβαρότητα της υποκείμενης ηπατικής νόσου, και διάφορα ενδοσκοπικά ευρήματα.

 Ως εκ τούτου απαραίτητη είναι η παρακολούθηση των ασθενών με κιρσούς αλλά και οι θεραπευτική παρέμβαση προς αποφυγή των επιπλοκών τους.

Συμπτώματα

Οι κιρσοί τόσο του οισοφάγου όσο και οποιασδήποτε άλλης εντόπισης δεν δημιουργούν συμπτώματα. Γίνονται αντιληπτοί μόνο όταν εμφανιστούν επιπλοκές τους (κιρσορραγία) όποτε και εμφανίζεται εμετός είτε με αίμα είτε καφέ χρώματος. Ταυτόχρονα μπορεί να εμφανιστεί μέλαινα κένωση ή αιματοχεσία. Επίσης συμπτώματα οξείας απώλειας αίματος: όπως υπόταση και  ταχυκαρδία.

Ως εκ τούτου σημαντικός είναι ο έλεγχος σε περιπτώσεις σχετικών υποκείμενων νοσημάτων για την έγκαιρη διάγνωση των κιρσών.

Διάγνωση

Η διάγνωση των κιρσών οισοφάγου και στομάχου πραγματοποιείται με διενέργεια γαστροσκόπησης. Οι κιρσοί ελέγχονται επισκοπικά για το μέγεθος τους (και ταξινομούνται με συγκεκριμένες κατατάξεις) και για την παρουσία στιγμάτων που προδιαθέτουν για κιρσορραγία.

Αντιμετώπιση

Η αρχική αντιμετώπιση αυτών είναι συντηρητική με φαρμακευτική αγωγή, όταν όμως αυτή δεν είναι πλέον αρκετή ενδοσκοπική παρέμβαση απαιτείται.

Η διαδικασία αυτή ονομάζεται απολίνωση κιρσών. Απολίνωση κιρσών ως επείγουσα παρέμβαση διενεργείται και σε περίπτωση αιμορραγίας κιρσών.

Κατά την απολίνωση στο γαστροσκόπιο προσαρμόζεται ειδική συσκευή μιας χρήσης που ονομάζεται απολινωτής στην άκρη του οποίου υπάρχουν ελαστικά δαχτυλίδια. Οι κιρσοί αναρροφώνται εντός του απολινωτή και δένονται με τα ελαστικά αυτά δαχτυλίδια με αποτέλεσμα τη μείωση της ροής του αίματος στους κιρσούς και την προοδευτική μείωση του μεγέθους τους και την εξαφάνιση τους

Έγχυση σκληρυντικών ουσιών με χρήση βελόνας διά του γαστροσκοπίου μπορεί να χρησιμοποιηθεί αντί της απολίνωσης σε συγκεκριμένες περιπτώσεις.